Sesli Makale

Bunların başında da teklifin geçmesi halinde yeni bir seçime kapı aralaması ve siyasi parti liderlerinin durumu geliyor.

Siyasi parti liderlerinin durumundan yola çıkarsak...

Teklifin 4. maddesi Anayasa’nın Meclis’in seçimiyle ilgili 77. maddesinde değişiklik yapıyor; TBMM seçimleri ile Cumhurbaşkanı seçimlerinin birlikte yapılmasını zorunlu kılıyor.

Dolayısıyla bir kişi eğer Cumhurbaş- kanlığı’na aday ise milletvekilliğine aday olmasının pratikte olanağı yok.

Çünkü Cumhurbaşkanı seçilen kişi eğer milletvekili ise TBMM üyeliği değişikliğe göre sona erecek.

TBMM üyeliği sona ereceği belli olan bir kişinin, milletvekili adayı olması baş- tan seçimi kaybettiğini kabullendiği diye anlaşılacağından, böyle bir yola gitmesine olanak yok.

ETKİSİZ ELEMAN

Bundan sonrasını liderler açısından değerlendirirsek...

Getirilen sistemde Cumhurbaşkanı, aynı zamanda Başbakan’ın görevlerini de üstlenip yürütmenin başına geçecek.

Dolayısıyla, zaten parti liderinin amacı hükümetin başına geçmek olduğuna göre, Cumhurbaşkanlığı’na aday olmaması diye bir şey düşünülemez...

Aday olmayıp bir başkasını göstermesi de bugünkü tabloda, “Başbakan olma hedefim yok, genel başkanlık bana yeter” anlamına gelir ki, böyle bir lideri kendi toplumsal tabanı da yerinde tutmaz.

Bu da liderleri, Cumhurbaşkanı adayı olmaları konusunda mecbur bırakır.

Sonuç olarak Cumhurbaşkanı adayı olup kaybeden lider, aynı zamanda milletvekili de seçilemediği için partisinde etkisiz bir pozisyonda kalır.

Partileri lider değişikliğine iter...

Ya da parti liderliklerini etkisiz eleman konumundaki kişilere dönüştürür.

Özetle, her beş yılda yapılacak seçim, kazanamayan liderleri koltuğundan eder.

İSTERSE SEÇİM

Teklifin bir diğer getirisi ise referandumdan geçmesi halinde milletvekili seçimini kolaylaştıran bir özelliği olması...

Buna neden de teklife eklenen geçici maddeler.

Teklifte, seçimin Meclis’in beşte üçünün kararı, yani 600’e çıkması halinde 360 milletvekilinin onayıyla alınması öngörülüyor.

Ancak bu madde Cumhurbaşkanlığı sistemine geçildikten sonraki ilk seçimde uygulanacak.

Teklifin 17. maddesi ile eklenen Geçici 21. Madde’nin “A” bendi ise bu döneme ilişkin olmak üzere buna istisna getiriyor.

“Meclis’in seçim kararı alması halinde, 27. Yasama Dönemi Milletvekili Genel Seçimi ve Cumhurbaşkanlığı Seçimi birlikte yapılır” hükmünü taşıyor.

Aynı maddenin “H” bendi ise seçim kanunlarında yapılacak değişiklikler için getirilen “Bir yıl içinde yapılacak seçimde uygulanmaz” yasağını, ilk milletvekili genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçiminde askıya alıyor.

Dolayısıyla referandumdan geçmesi halinde AK Parti, 276 ile Meclis’te seçim kararı alabilir, hatta bu yıl içinde Cumhurbaşkanlığı Seçimi ile Milletvekilliği Seçimi’nin birlikte yapılmasının kapısını aralar.

Nitekim Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop ile sohbet ederken bu durumu anımsattım, “Erken seçim için 276 yeterlidir, 360 oy aranmaz” dedi.

Uygulanır mı bilinmez; ama 2019’dan önce olması halinde de önünde bir engel bulunmuyor...

Habertürk
12 ocak 2017