Sesli Makale

NATO içinde temel stratejik konularda artan farklılıklar üye devletlerin yeni arayışlara girmesine neden olmaktadır. Bu anlamda NATO yeni bir Avrupa gerçeğinin şekillenmesiyle karşı karşıyadır. Yeni Avrupa’nın şekillenme süreci, NATO’nun geleceğini nasıl etkileyecek? Sorusunu ister istemez akıllara getirmektedir.

Bu bağlamda 2022’de gerçekleşmesi beklenen iki önemli diplomatik görüşme belirleyici olacaktır. Birincisi, Mart ayında ‘’Avrupa güvenliği’’ hakkında ortak bir görüş oluşturmaya hazırlanmaktadır. Bazı Avrupalı liderlerden sıkça duyduğumuz ‘’Avrupa’nın stratejik özerkliği’’ kavramına bir açıklık getireceklerini bekliyoruz.

İkincisi, Haziran ayında Madrid’de NATO Zirvesi gerçekleştirilecektir. Değişen güvenlik ortamında riskler ve fırsatlar dikkate alınarak ittifakın stratejisi açıklanacaktır.

Bu her iki görüşmede de ortaya çıkacak sonuç belgesi, NATO’nun üyeleriyle nasıl bir bağa sahip olduğunu göreceğiz. Ancak söz konusu belgelerin sonucu kadar, o süreçte izlenecek yol ve yöntem de bir o kadar önemli olacaktır.

Özellikle Soğuk Savaşın sona ermesinden sonra Batı dünyası doğuya doğru genişlemek istemişti. Küreselleşme rüzgârları estirilmeye çalışıldı. Liberal kapitalist sistem öyle bir şişirilmeye çalışıldı ki ‘’Tarihin sonu ‘’ denildi.

Ancak 2008’deki ekonomik kriz, küreselleşmenin zayıflıklarını ortaya çıkarınca, ‘’Liberalizmin sonu mu?’’ diye sorulmaya başlandı. Çin ve Rusya birer küresel güç olarak, Hindistan, Türkiye, Güney Afrika ve Brezilya bölgesel güç olarak ortaya çıktı. Bu yeni duruma ne AB, ne de NATO uyum sağlayabildi. Hâl böyle olunca NATO üyelerinin güvenlik algıları farklılaşmaya başlandı.

Avrupa

NATO’nun önemli bir parçası olan Avrupa’ya baktığımızda, üye devletlerin çatışan çıkarları arasında fikir birliği sağlamaya çalıştıklarını görürüz. Karmaşık bir süreç yaşadıkları aşikârdır. Tehdit ve savunma algıları Doğu-Batı, Kuzey-Güney Avrupa olarak farklılaştı.

Rusya’nın yeni bir güç olarak tarih sahnesine çıkması Doğu Avrupa için güvenlik meselesi hâline geldi. Batı Avrupa için ise, Ortadoğu ve Afrika ülkelerinde göç akışları güvenlik meselesi olarak algılanmaktadır. Ayrıca Kuzey ve Güney arasındaki ekonomik tartışmalar güvenliği de etkilemektedir.

ABD