İnsanları En Değerli, En Birikimli Yaşlarında Paldır Küldür Emekli Edip Evine Kapatacak Kadar Zengin Miyiz?
84 yaşında bir adamın hikayesiyle tanıştım. Adı James McFadden. İsmini arama motoruna yazdığınızda aynı isimde bir futbolcuyla karşılaşıyorsunuz, o değil.
Bay McFadden bir kasırga avcısı. Şimdiye kadar aktif görev alıp kriz yönetiminde bulunduğu fırtına ve kasırga sayısı tam 574.
ABD’nin coğrafi olarak zorlu iklim olaylarına ne kadar müsait olduğunu biliyoruz. Örneğin 2017 yılında 11 fırtına, 4 kasırga, 2 de dev kasırga gerçekleşmiş. Tümünde de McFadden’in deneyimi ve imzası var.
Bir an için Bay McFadden’ın Türk olduğunu ve Türkiye’de yaşadığını düşünelim.
60 ya da 65 yaşında emekli olmuş olacaktı.
Sadece kanunen değil zihinlerde, algılarda da o yaşa geldikten sonra sürekli “emekli” diye kodlanacaktı çevresinde.
24 senedir evde oturuyor olacaktı. Kendisi ve yüzlerce kasırga deneyimi.
Torunlarına, konu komşuya, gelen giden misafire o deneyimlerini anlatacaktı. Dinleyen de pek olmayacaktı muhtemelen.
* * *
Amerika’dan geçiyoruz Japonya’ya, sene 2010
Bir toplantıya katılmak için Tokyo yakınlarında Hachiōji diye bir bölgede ünlü Japon şirketi Casio’nun genel merkezindeyiz.
65-70 yaşında bir adam satış temsilcisi masasında oturuyor. Şaşırıyorum. “Ne iş yapıyorsunuz?” diye sorduğumda “Satış temsilcisiyim” cevabını alıyorum. “Kaç yıldır?” diye soruyorum, “45 yıldır bu şirkette, bu pozisyondayım” diye cevap veriyor. Daha çok şaşırıyorum. “Herhalde bu adama özgü bir şey, kariyeri yaver gitmedi demek” diye düşünürken etrafındakileri gösteriyor. 55-70 yaş arası 4-5 adam daha. “Bu arkadaşlarımla biz satış ekibiyiz” diye cevaplıyor.
“İyi de niye yükselmediniz?” diyorum. “Nereye yükselecektik?” diyor. “Satış şefi, satış müdürü, genel müdür…” diyorum, “İyi de o işler bambaşka işler, satışçılık başka bir meslek satış müdürlüğü ise bir yönetimsel görev.” diyor. “Benim mesleğim, benim işim satış temsilciliği, bu işi severek yapıyorum”.
Şaşırıyorum.
Bir insan bunca süre bir şirkette çalışmalı mı sorusu tartışmalı, o başka yazının konusu, takdiri size bırakıyorum.
Ama biriktirilen deneyime bakar mısınız?
* * *
Farkında mısınız?
Tecrübeye saygı duymuyoruz.
Bu deyimi kullandığım için özür diliyorum ama çabucak ıskartaya çıkarıyoruz yaşı ilerleyen insanları.
Iskartaya çıkarırken hata yapıyoruz ama bunun da sebepleri var. İki ana başlıkta toplayabilirim erkenden raf ömrümüzün tükenmesini.
Birincisi sağlıklı yaşlanamıyoruz.
İnsan ortalama yaşı ilerliyor ama yediğimiz yapısı değiştirilmiş besinler, şehir yaşamının insan üzerindeki etkileri, strese bağlı psikolojik rahatsızlıkların verdiği çöküntü, sağlıklı ve yeterli beslenememe gibi sebeplerle emeklilik yaşına geldiğimizde James McFadden gibi olamıyoruz.
İkincisi yaşarken yaşamayı ihmal ediyoruz.
Örneğin okul bittikten sonra evlenip çoluğa çocuğa karışan insan öyle bir girişiyor ki hayata, kendine geldiğinde kendisini emeklilik yaşında buluyor. Hele şu kredi bitsin, hele bunun taksidi bitsin, ev alalım, yazlık alalım, hele büyük oğlan okulu bitirsin, hele küçüğü askere gitsin gelsin, hele ortanca evlensin derken hayat geçip gidiyor.
Kendimiz için de yaşamayı bilmiyoruz. Hayatımızı heba etmeyi marifet sayıyoruz, bu yüzden kaliteli yaşlanamıyoruz. Maalesef okumuyoruz, dünyayı görmüyoruz, gezmiyoruz ya da gezemiyoruz. Muhitimizde tarihi bir eser olduğunu her yaştan aile fertlerinden oluşan ve ellerindeki rehberle okuya okuya gezen Japon turistlerden öğreniyoruz.
Bu yüzden de yaşlanmış halimiz okumamış, görmemiş, gezmemiş, kendini geliştirmemiş bir hal oluyor.
* * *
Türkiye’nin genç potansiyelinden söz eder dururuz. Peki Türkiye’nin yaşlı potansiyeli ne olacak?
Bir insanı 60 yaşında hayattan koparıp ayağına terlik, eline kumanda vererek eve tıkmanın maliyetini kim ödeyecek?
O insan hayattan kopmayıp da sıkı sıkıya sarılsa, üretmeyi bırakmasa 20 yılda yaşlanacakken “Sen artık bittin, miadın doldu” dendiğinde 2-3 senede yaşlanıveriyor. Hem bedenen, hem zihnen.
İşe yaramaz hissediyor. Bilinmeyen bir günü, saati ve dakikayı beklemeye başlıyor.
Ve düşünün, bu insanla birlikte 40 yıllık bir deneyim de beklemeye başlıyor aynı süreyi.
İnsanları en değerli, en deneyimli, en birikimli halinde kenara atmayı bırakmak zorundayız.
Aynı hataları defalarca tekrar etmemek için geçmişten dersler çıkarmak zorundayız. Bunun da en iyi yolu o yolları daha önce yürüyenlerle temasta kalmak. İrtibatı koparmamak.
* * *
Olumsuzluklar içeren bir yazıyı iki olumlu örnekle tamamlayayım.
Biri Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli. Uzun süre önce attığı bir tweet çok dikkatimi çekmişti. Şu anda bulunduğu makamda daha önce oturan beş eski bakanla teker teker baş başa buluşmuş, görüşmüş ve deneyimlerinden faydalanmış olduğunu paylaşmış.
Düşünün, beş eski bakan, beş bakanlık deneyimi, bir genç bakan için bulunmaz bir fırsat. Parayla, pulla satın alınamayacağı gibi o beş bakanın toplamda harcadığı zamanı tüketmeden de edinilemeyecek bir deneyim. Ama birer toplantıyla altın değerinde notlar aldı sayın bakan .Birinin söyleyeceği bir cümle belki Bekir beyi tarihi bir hatadan döndürecek, tarihi bir başarıya imza atmasını sağlayacak.
İkinci örneği de Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Sn. Zehra Zümrüt Selçuk’da gördüm. Türkiye'nin ilk Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, aynı zamanda Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı da yapmış Sayın İmren Aykut'u ağırlayıp deneyimlerinden faydalandığını paylaşmış.İmren Aykut, hatırlayanlar vardır mutlaka, Özal döneminin bakanlarından biri.
İki genç bakanı bu güzel örneklerden dolayı alkışlıyorum.
* * *
Son söz.
Türkiye’nin hiç olmadığı kadar deneyime ihtiyacı var. Türkiye’nin hiç olmadığı kadar genç enerjiye ihtiyacı var.
Ama Türkiye’nin en çok, genç enerjisinin deneyimle birlikte hareket etmesine, gençlerinin büyüklerin tavsiyeleriyle ilerlemesine ihtiyacı var.
Bu yazıyı okuyan emekli amcalarım, teyzelerim. Size çağrı yapmak haddim değil.
Amma velakin Türkiye’nin -belki farkında değil ama- size ihtiyacı var.
Atın elinizden sudoku’yu, bulmacayı, kumandayı.
Hangi alanda deneyimliyseniz bir şeyler yapın.
Biz gençler cahiliz, bize bakmayın.
Ne dersek diyelim deneyiminizi, gölgenizi eksik etmeyin
yazının kaynağı
YORUMLAR
-
hursit dilaver
08 Eylül 2018 18:28aah.bu davulun sesi.haklısınız.bu satırları yazan da 2015den beri tazminatını alamadı.turizmde 4 0tel sahibi ve 6 ay full çeken 0tel,benim 20.000 tlmi veremedi.salladı.ben de mahkemeye verdim.artık piyasa faizi ile epey tutar da, buna bir de her gun için 6 saat fazla mesai eklettirince bakalım ne edecekler. elbet şahitlerimizle.halbukı bu patr0n beni çağırıp 20 mi alacaksın,al sana 15 helal et deseydi hayır mı diyecektim.1 sene s0nra gene beni işe alacaktı.siz de şanssızsınız demek.. selamlar -
Davulun Sesi Uzaktan...
08 Eylül 2018 16:39Yav kardeşim sen yazmışın ama boşa yazmışın.Şu anda piyasada işsiz kaldım,20 yıllık deneyimim var yaş 42 başvuru yapıyorum bir tane iş veren yok.İşten çıkartan firma tazminatımı vermedi.Patronlar tecrübeli ve yaşlı değil,genç ve asgari ücretli köle alıyorlar işe,maalesef devlette buna destek oluyor.Sıkıntı devlette,sıkıntı SGK da.Emekliliğim geldi emekli etmiyor,EYT maduruyum,enazından muhtaç olmam,çalışayım diyorum piyasa almıyor.SeninTuzun kuru tabi -
hursdit dilaver 3
08 Eylül 2018 15:59sizin yaşını 70 olur ama, personeliniz ya da diger çalışanlar genelde 20-35 arasıdır. onlar hep öyle kalır da siz ilerlersiniz. ve yaşınızın adamı olamazsınız. NERDE O TVDE GÖBEKLİ, MIY MIY,oflaya poflaya konuşup vatan kurtaran takım,NERDE BİZİM FIRILDAK ÇALIŞMAMIZ.onun için 50 değil 70-80e kadar dinç oluruz da işi bıraktıktan sonra bu hız, 2-3 seneye kalmaz bizi öteye gönderir. -
hursit dilaver 2
08 Eylül 2018 15:58ya aynı anda 300 kişi banyoya girerse,musluklardaki basınç kafi mi, depodaki su yetecek mi, ses düzenlweri çalışıyor mu. havuz bakım ve filtrasyon nasıl,kazanlar sıcak su ya da buhar için tıkır tıkır çalışıyor mu.müşterinin wcsi,duşu tıkanır mı,tvsi çalışır mı, ampulu patlar mı, yemeksaati mutfak tam 1500 kişilik yemek yapar da bunun boşları için bulaşık makinası tıkırı mı. mutfak ocak ve makinaları tıkır mı. çamaşırhane makinaları tıkır mı.ömrünüz bunlarla geçer ve yaşlanamazsınız. -
hursit dilaver 1
08 Eylül 2018 15:57keloğlan ihvanıma; 50 yaş ne demek. bu devirde 30dan farkı olmamalı. ama devlet dairesinde masa başı çalışma olursa haklısın. ama özel sektörde ve otel gibi 1500 kişinin ve 300 personelin olduğu bir yer olup sende otelin mühendisi olursan, cebelitariktan amerikaya giden geminin mühendisisindir. ne olursa sen çözeceksin. gece uyuyamazsın.ya ışık kesilir jeneratör çalışmazsa. ya yakıt gelmeyip biterse,ya da muhasebe yakıt parasını ödemediyse, -
keloğlan
08 Eylül 2018 09:38Elli yaşını bitirip emekli olana kadar imanımız gevredi sen ne diyon kardeş -
hursit dilaver
07 Eylül 2018 15:37yogun bir çalışmadan ve HIRStan sonra birden boşa düşerseniz 74de ölüveren biri gibi 2 yılda çokmüş olursunuz. hele sizin beğenip te yanınıza aldığınız bir siyasetçi sonunda sizi tepe taklak ederse, ne kadar vatan kurtaran aslan da olsanız, suratınıza kimse bakmaz olur ve evin bir köşesinde hırsla, kinle ya da milletten yıllarca alınan ah ve nefrete de bakmadan daha önce denildiği gibi 'nankör millet' der, ve de fazla da yaşayamazsınız..öyle de böyle de yok olur gidersiniz.(güzel yorum zaar) -
hursit dilaver 3
07 Eylül 2018 15:29günlük bilgisayar ve internet için uğruyorum. yan tarafta da emekliler kağıt veya okey oynarlar.niye çalışıyorum.emekli maaşim 1700 tl. ev ve universitede okuyan 2 evlat için mecburum tabi. ben 1992de emekli oldum,44 yaş galiba.(yurtdışı çalışmam da vardı).neyse ama emekli maaşı tatmin edici olsa da 44 yaşında emeklilik ayıp tabi.şimdi gene iş arıyorsam,çocukların okul masrafları, tlf, elk,su,internet ( 2 ev için) var işte ne edeceksiniz.bir tıp kitabı 80 ila 200 tl olunca mecbursunuz -
hursit dilaver 2
07 Eylül 2018 15:25ama 30 yaşındaki otel genel müdürü, 70lik müdüre iş buyuramayacağını düşünür. halbuki,TC emekli sandığı otellerinde başladığımız için evvelalah bürokrasiyi, yazışmaları,protokolu çok iyi bliriz ki, pek çok resmi yazıyı da bana yazdırırlardı mesela..şimdi ne mi yapıyorum. bir firmadayaım ama sadece imza için. almam gereken parayı da almaya sıkılıyorum tabi. -
hursit dilaver 1
07 Eylül 2018 15:24yazar haklı, ben 1992 de SSKdan emekli oldum. ama turizmde çalıştığımdan 2 sene öncesine kadar çalışmaya devam ettim. yaş oldu 71. ama belki otelciliğin verdiği hızlılık, çözümcülük, personel kullanması ve rahat yemeklerle bir 10 sene daha çalışabilirdim. işim de ağırdır haa. teknik müdürlük.bütün otelden sorumlusunuz. bir olay olduğunda savcı sizi arar falan.şu anda 2 senedir çalışmıyorum. elbet iş de arıyorum.
Nedim Şener : Marketlerde gıdada fahiş fiyata yasal önl...
558 kez izlendi
Ergün Diler : Şah-mat
560 kez izlendi
Ergün Diler : Kurgu war
1543 kez izlendi
Zekeriya Say : “Yalanın bacağı” artık kırılmalı!
653 kez izlendi
YORUM YAPIN
Yorumlarınız editörlerimiz tarafından okunup onaylandıktan sonra yayına alınacaktır.