Sesli Makale

Nisbeten kısa bir enerji yolunun bu kadar geniş bir alana ‘basması’, şartları ve zamanlamayı etkilemesi nadirdir…

Rusya Devlet Başkanı Putin’in Türkiye’ye teklif ettiği ve Perşembe günü Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kabul edilen, Kuzey Akım hatlarından Avrupa’ya giden enerji ve yollarını ikame edecek yeni bir yolun Karadeniz’den Avrupa’ya uzatılması fikri, uzun bir neden-sonuç zincirinin son halkası. Ama sonuncu halkası değil…

F-16’lar için rahatsız edici şartların Amerikan Senatosu’nda kaldırılması, Ukrayna için Rusya-Batı masası kurulması söylenceleri, ABD ve Türkiye seçimleri, Türk Akım’a yönelik engellenmiş sabotaj girişimi, Ankara-Atina denklemi, altın maymuncuğa dönüşmüş Karadeniz’in kontrolü, tekliften sadece bir gün evvel Enerji Bakanı tarafından açıklanan, ‘bazı güneydoğu Avrupa ülkeleri doğalgaz enerji tedariki için Türkiye ile yoğun temaslara başladılar’ mealindeki açıklaması, müstakbel hattın; Hazar ve enerji yolları ile irtibatı/anlamı, ABD için anlamı, AB/Avrupa için anlamı, KKTC ve Doğu Akdeniz için anlamı, Suriye için anlamı, yine Ankara’nın yeni hamle yaptığı Libya’ya ile ortak petrol-gaz arama/bulma anlaşması özelinde anlamı, ABD’nin şapkasını uçuran OPEC+’ın 2 milyon varil/gün petrol kısıntısı kararı ile ‘etkileşimi’, İsrail-Lübnan deniz sınırları anlaşması ile etkileşimi, Putin’in Moskova’da BAE Emiri’ne kendi montunu giydirmesi, S. Arabistan yönetiminden Washington’a şaşırtıcı isyan adımları, nihayet, bu Türk-Rus ortak adımının Dedeağaç’a cevap olup-olmadığı düşünceleri…

Hepsi değişkenler kümesi oluşturuyor ama yine hepsi-zıt olanlar dahil-belli bir yön/yol işaret ediyor…

Yaşadığımız dünyayı kavramakta kullandığınız bireysel araç-gereçlerinizi kalibre ettiyseniz, hem kaybolmazsınız hem de yeni yollar bulmaya, bulamadığınızda yapmaya başlarsınız. Yok, Türkiye’nin sığ ve o mahut zihinlerindenseniz, ‘Putin Ak Parti il başkanı gibi çalışıyor’ deyip işin içinden çıkarsınız. ‘Öyleyse, ABD Başkanı Biden da size çalışıyor’ karşılığına yer açtığınızı göremeden…

Esasen yukarıdaki devasa paragrafın niteliği bu türden çapsızlıklara hiç yüz vermez. İşine bakar. Konvansiyonel olmakla stratejik olmak arasındaki fark da budur…

***

Gerçekleşmesi halinde Türkiye’yi Avrupa’nın enerji merkezi, bana sorarsanız dünyanın enerji merkezi yapacak, yakın coğrafyasında tutunmaya çalışan diğer enerji mihverlerini de kendisine çekecek bir tür manyetik güç merkezine dönüştürecek bu enerji hattı, uygun konjonktürde, Karadeniz-Hazar-Basra-Kızıldeniz-Akdeniz sularını da, dalgalarını bıraktığı karaları da farklı gelgitlere taşıyacak…

Teklifin kabul edildiği ikili görüşmeye ev sahipliği yapan, “Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı” açılış oturumunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaptığı konuşmadan paragraf çalalım:

“Asya’yla Avrupa’yı bağlayan modern İpek Yolu’nun canlandırılmasını destekliyoruz. Hazar geçişli Doğu-Batı Orta Koridor Girişimi’mize ve Orta Koridor’un belkemiği olan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu’na büyük önem veriyorum. Uluslararası bağlantıları pekiştirmek amacıyla son 15 yılda 100 milyar dolar değerinde yüzden fazla büyük altyapı projesi geliştirdik”…

Ukrayna savaşının çıktılardan biri, ‘Orta Yol’un neredeyse İpek Yolu olduğu gerçeğidir. Şimdi enerji yolu da-öncekilerle beraber-yanına döşeniyor. Harita budur…

Elbette bugünden-yarına bitecek proje değil bu. Ama Türkiye’nin çeyrek yüzyıla yaklaşan dış politika serüvenine bakarsanız, tam da böyle böyle kuruluyor yeni dünyadaki yerimiz…

‘Biz Batı’nın yanında yer almak istiyoruz’…

CHP Genel Başkanı’nın ABD ziyaretini eleştirip/kızan çok. Ben o kadar kızmıyorum; son sözü baştan söylediğim için ve dahi bundan sonra ne söylenirse söylensin üzerine çıkılamayacağı için müsterihim…

yazının devamı