Sesli Makale

Bahar Kıraathanesi'nin sabah ekibi muhabbet ederek çaylarını yudumluyorlardı. İhsan'ın gelmekte olan birisine dikkat kesildiğini ve onu karşılamak üzere kalktığını gördüler. Misafiri masalarına buyur eden İhsan, onlarla tanıştırdı:

- Arkadaşlar, misafirimiz İstanbul'da bir zamanlar mahalle komşum olan Veysel Atik… Veysel bey, arkadaşlarım Mustafa, Selim, Mehmet ve Remzi… Hoş geldin merasimi bitince İhsan, bilgi vermeyi sürdürdü.

- Veysel bey, bir ara ilçemizin nüfus müdürlüğünde idi. Tayin olunca taşındı ama irtibatımız sürdü. Son görüşmemizde birkaç günlüğüne buraya geleceğinden bahsetmiş, ben de burayı tarif etmiştim. O da geldi sağ olsun… İhsan ve Veysel bey arasındaki hal hatır faslı sürerken, müsaade isteyip araya giren Selim, Veysel beye hitaben:

- Biraz damdan düşmüş gibi olacak ama müsaadeniz olursa bir şey sormak istiyorum…

- Tabii, dedi Veysel bey, buyurun…

- Nüfusta çalıştığınıza göre son günlerde epey gürültü kopan şu 'elimizde YSK'da bile olmayan bilgiler var' sözünden ne anlamamız gerektiğini belki siz bilirsiniz… Veysel bey, biraz düşündükten sonra konuşmaya başladı:

- Ana muhalefet liderinin bu sözleri niçin söylediğini bilmiyorum. Ancak, aklıma iki ihtimal geliyor. Bunlardan birisi, bu zatın yalan söyleme alışkanlığı. Belki bana kızanınız olacak ama, bir ana muhalefet liderine yakışmayacak şekilde yalanlarına şahit oluyor ve üzülüyorum… Masadakilerin ses çıkarmadığını gören Veysel bey, devam etti:

- Belki hatırlarsınız. Geçtiğimiz Mart sonundaki grup toplantısında, 'Türkiye'nin 2022'nin ilk üç ayında Katar'a uçaklarla iki buçuk milyon koyun gönderdiğini' iddia etmişti. Ticaret Bakanlığı bu iddiayı hemen yalanladı ve zaten nüfusu iki milyon sekiz yüz bin olan Katar'a gönderilen koyunların 32 bin olduğunu açıkladı... Söylediklerinde bir yanlış olur ve kendisine hatırlatılırsa düzelteceğini söyleyen Genel başkanın bu sözüne rağmen, partinin internet sitesinde başka birçokları gibi o yalan da hala duruyor. Dolayısıyla YSK'da bile olmayan bilgilere sahibiz sözü de benzer bir yalan olabilir… Mustafa söze karıştı:

- Valla bu kişinin yalanları hakikaten haddi aşmış durumda. Aklımın almadığı ise, etrafındakilerin ve hele de kendilerine oy veren kocaman bir kitlenin bu yalanlara niçin sessiz kaldıkları. 'Erdoğan'ın, Baykal'ın kasetini izlediğini gördüm', 'Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde altın klozet', 'ByLock kullanan 4 bakan ve 60'a yakın vekil var', 'Adil Öksüz MİT görevlisidir', aklımda kalan yalanlarından. Vahim olan böyle yüzlerce olması… Katkıda bulunma ihtiyacı hisseden Mehmet:

- Daha yakın zamanda elektrik faturası konusunda yaşananları unutmadık. Maliyetinin nerdeyse yarıdan fazlasını devletin ödediği elektrik faturasını ödemeyeceğim dese de elektrikleri kesilince ödedi. Borcunu ödeyemediği için kesildi diye gittiği evde elektriklerin bağlı olduğu ortaya çıktı. Otomobil almaya niyetlenenlere 'otomobil almayın'; mesleki sınavlara girecek öğretmenlere 'sınava girmeyin' demesi, yabancı yatırımcılara 'Türkiye'ye yatırım yapmayın' çağrısı gibi hususlar da aklımızda tabii... Siz YSK konusuna devam edin Veysel bey…

Bir ihtimal daha var!..

- YSK, nüfusla ilgili gelişmeleri sürekli takip ederek, Nüfus İdaresi'nden gelen bilgileri işler ve seçim dönemlerinde partilere de bildirir. Bu kişi, YSK'da olmayan bilgiler bizde var, derken kendilerine verilen bilgilerin işlenmesinden bahsediyorsa, mesele yok. Ama bu, teknik olarak yanlış. Çünkü YSK'daki bilgiler daima tazedir. Partilerdeki bilgiler ise dönemlerle sınırlıdır… Selim sordu:

- Diğer ihtimal nedir? Siz iki ihtimalden bahsetmiştiniz…

- Diğer ihtimal, biraz karmaşık. Ana muhalefet lideri, YSK'da olmayan bilgiler derken, YSK'nin aktardıklarından hareketle işledikleri bilgilerden değil de başka bazı yerlerden mesela bazı sosyal medya platformlarından alınan verilerle oluşturulan bazı özel bilgilerden bahsediyorsa, işte bu tehlikeli… Meraklanan Mustafa lafa karıştı:

- Nasıl yani? Ne olabilir ki?

- Sosyal medya platformlarının, İngiltere ve ABD başta olmak üzere bazı ülkelerde karıştığı karmaşık işler var. Bu platformlar, seçmenlerin aslında edinilmesi hukuk dışı olan bazı özelliklerini tespit ediyor ve bunları yönlendirme amacıyla kullanabilecek bazı kuruluşlara servis edebiliyorlar… İhsan:

- Veysel bey, konuyu biraz daha açabilir misin?

- Sosyal medya kuruluşları ücretsiz olarak hizmet verir ama kullanıldıklarında bizlerle alakalı birçok bilgiye de sahip olurlar. Milyonlarca insana ait bu ham bilgiler bir yerde toplanıp üzerinde çalışıldığında, insanların hayata bakışları, tercihleri, nelere kızdıkları, nelerden hoşlandıkları gibi özellikleri tespit edilir. Bunların üzerinde çalışılarak, onları belirli şeylere yönlendirme imkanı olabileceğini de tecrübeler gösteriyor. Mesela İngiltere'deki Brexit oylamasında ve ABD'deki son iki seçimde sosyal medya platformlarından alınan bilgilerin neticeye büyük etkileri olduğu bilinir… Muhatapların sorar gibi baktıklarını gören Veysel bey, biraz daha açık konuşma ihtiyacı hissetti:

- Seçmenlerin yapısını bilir ve onlara gruplar halinde istediğiniz gibi davranmalarını sağlayabilecek mesajlar gönderebilirseniz, neticeyi etkileyebilirsiniz… Ana muhalefet lideri, 'elimizde YSK'da bile olmayan bilgiler var' derken, geçtiğimiz mahalli seçimdeki gibi önümüzdeki genel seçimlerde de kendileri lehine algı oluşturacak ve iktidar partisine oy verecekleri caydırmakta kullanılacak birtakım sosyal medya verilerinden bahsediyor olabilir… İhsan, sordu:

Ağzından kaçırdıysa durum ciddi…

- Yani ana muhalefet lideri başkalarının bilmesini istemeyeceği bir şeyi ağzından mı kaçırdı sence?..

- Eğer bu sözler, her zamanki yalanlarına benzer bir şey ise problem yok. Ama hakikaten iktidar partisi aleyhine çalışan dış mihrakların oluşturduğu birtakım verilere sahip olduklarını ağzından kaçırdıysa, durum ciddi demektir…

- İyi ama bu kanunlara göre suç değil mi?.. Soruyu soran Selim'di.