Sesli Makale

Kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poors (S&P), 15 Temmuz'dan hemen ertesinde Türkiye'nin kredi notunu düşürmüş, notun görünümünü 'durağan'dan 'negatif'e çekmişti. S&P, üç büyük kredi değerlendirme kuruluşu arasında Türkiye'ye daha önce de en düşük kredi notu veren kuruluştu. 15 Temmuz öncesinde Fitch ve Moody's Türkiye'yi 'yatırım yapılabilir' kategorisinde değerlendirirken, S&P ondan önce de 'yatırım yapılabilir' kategorisinin altında değerlendiriyordu.

Fitch Ratings, Türkiye değerlendirmesini Ağustos'ta açıkladı ve 'yatırım yapılabilir' değerlendirmesini koruyarak kredi notunu 'BBB-' olarak teyit etti. Ancak 'durağan' olan not görünümünü 'negatif'e çevirdi. Fitch, FETÖ'nün 'başarısız darbe girişiminin Türkiye'nin siyasi istikrarına yönelik risklerin yükseldiğini tasdik ettiğini' ileri sürerek bunun ekonomik performansı etkilemesinin beklendiğini söyledi; ayrıca düşen yatırımlar nedeniyle büyümenin zayıflamasının beklendiğini ilave etti.

Moody's ise, FETÖ darbe girişiminin ardından değerlendirmeyi pas geçmiş ve yaptığı açıklamada değerlendirme sürecinin devam ettiğini söylemişti. Moody's geçtiğimiz hafta değerlendirmesini tamamlayarak açıkladı. Kuruluş, Türkiye'nin kredi notunu bir basamak aşağı çekerek, not görünümünü 'yatırım yapılabilir' kategorisinin altına indirdi; Türkiye'nin not görünümünü de 'durağan' olarak değiştirdi. Açıklamasında, Türkiye'nin 'kırılgan bir finansal ve jeopolitik durum' içinde bulunduğunu belirterek, spekülatif ve belirsiz ortam nedeniyle yatırım yapılamayacağını söyledi.

Özetle, daha önce '3 Büyükler'in ikisi Türkiye'yi 'yatırım yapılabilir' kategorisinde değerlendirir, biri 'yatırım yapılamaz' değerlendirmesinde bulunurken, şimdi ikisi Türkiye için 'yatırım yapılamaz' diyor, biri 'yatırım yapılabilir'. Moody's'in açıklaması sonrası haliyle Ankara'dan ve ekonomi çevrelerinden kredi derecelendirme kuruluşuna tepki yağdı ve kararın 'siyasi' yüksek sesle dillendirildi. Buna şüphe yok. Karar elbette siyasi ve 'bağımsız' oldukları iddiasındaki bu uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, küresel sermaye sisteminin menfaatleri doğrultusunda hareket etmekteler. Bu nedenle bu kararda şaşırtıcı bir durum yok.

'Üst akıl' diye adlandırılan 'Amerikan Doları'nın hegemonyasına ve faizle borçlanmaya dayalı küresel finans sistemiyle bir savaştayız. Sürekli söylüyoruz, bu savaşı PKK, DAEŞ gibi terör örgütleri ve 'kripto' özelliğini kaybeden bir diğer terör örgütü FETÖ'yü maşa ve vekil olarak kullananlara karşı veriyoruz ve bu örgütlerin arkasındaki gizli el de her geçen gün biraz daha gözle görülür ve tanınır hale geliyor. Ancak bu yapının maşaları sadece terör örgütleri değil; aynı zamanda 'bağımsız' iddiasında bulunan ama mevcut dünya düzeninin patronlarına ait olan uluslararası medya, onların fonladığı think tank'ler ve bu düzenin sürdürülmesinin olmazsa olmaz finansal aygıtları da aynı yapının kullandığı vekiller olarak durmak bilmeden çalışıyor. Bu finansal aygıtların biri de uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları.

Ülkemiz ekonomisinin en güçlü olduğu dönemlerde bile Türkiye'ye karşı kendi belirledikleri esnek sınırlar içerisinde not verme konusunda cimri davranan ve şüpheyle yaklaşan bu kurumlarla biz IMF'ye borcumuzun bittiği günden beri açık bir mücadele veriyoruz. Ama onlar bize karşı tüm araçlarıyla saldırırken biz de pek boş durmuyoruz. Örneğin 15 Temmuz'un hemen ertesinde Merkez Bankası faiz indirme politikasından vazgeçti mi? Merkez Bankası Ağustos ve Eylül'de de faiz indirmeye devam etmedi mi? Son dönemde ardı ardına yedi kez faiz indirmiş olan Merkez Bankası, faiz koridorunu tarihin en düşüğüne çekmedi mi?

Küresel sistemin içerisinde hareket eden ve sistemin sahiplerine boyun eğen gelişmekte olan bir ülke her ne şekilde ve sebeple olursa olsun böyle bir hamleye cesaret edemez. Ama Türkiye bu sisteme meydan okuyor ve açıkça “Topunuz gelin, size boyun eğmeyeceğim” diyor. Üst üste terör saldırıları yaşarken, terörist bir darbe girişimiyle karşı karşıya kalmışken, sınırında yaşanan bir savaşa karşı politikasını küresel sistemin istediği şekilde değiştirmezken, kapılarını onlar istemediği halde 3 milyon mülteciye açarken, bu ve benzeri pek çok meseleye karşı bağımsız şekilde kendi politikalarını uygulamaya kalkmışken, bir de üzerine tüm finansal baskılara rağmen faiz indirimine devam ederken, Moody's'in Türkiye'ye 'yatırım yapılamaz' demesi böyle savaşın içerisinde hiç de şaşırtıcı olmuyor.

Yapmamız gereken 15 Temmuz gecesi olduğu gibi bir seferberlik hali... Madem küresel sisteme ve tüm araçlarına meydan okuyoruz, o zaman kredi derecelendirme kuruluşlarının 'yatırım yapılamaz' manipülasyonuna da meydan okuyabiliriz. Hükümet yapısal reformları hızlandırmaya devam etmeli ve mali disiplini korumalı. Ancak yerli yatırımcı da Türkiye'deki yatırımlarını artırmalı; risk alıp her şeyi devletten beklemeyerek reel piyasalarda hareketlilik getirmeli. “Yerli yatırımcı yatırım yapıyor mu ki yabancı gelsin yatırım yapsın” denmesine imkan vermemeli. Başbakan Binali Yıldırım'ın Eylül başında açıkladığı 'Doğu'ya yatırım paketi' az-buz değil, inanılmaz teşvik ve destekler içeriyor; özel sektör bunu pas geçmemeli. Türk iş adamları, Kamu-özel ortaklığı (PPP) yatırımlarıyla gerçekleşen Mega Projeler'den ilham ve cesaret almalı, yeni yepyeni projelere imza atmalı. Yerli sermaye, inşaat gibi garanti sektörlerin, bir koyup beş almaya alıştığı kısa vadeli yatırımların, alışageldiği sanayilerin ötesine geçmeli, uzun vadeli katma değeri yüksek ve teknoloji odaklı projelere değer vermeli, gençlerin geliştirdiği projelere destek vermeli.

Moody's Türkiye'nin notunu kırmış olabilir ama bağımsızlık iddiasında bulunan ülkelere neler yapmıyorlar ki? Buna kriz değil, fırsat gözüyle bakmayı başarabilirsek, ülkemizin yabancı yatırıma bağımlılığını giderebilir ve işte o zaman tam bağımsız olabiliriz.

Yenişafak
3 Ekim 2016