Sesli Makale

Yaklaşık bir aydır Mısır’la yeniden ısınan ilişkiler konuşuluyor.

Hedefte henüz somutlaşmasa da “Mısır'la deniz yetki alanlarını müzakere ederek bir anlaşma imzalama” fikri dolaşmakta. Buna sebep de Mısır’ın Akdeniz’de hidrokarbon çalışmaları için çıktığı ihalenin 18. sahasında Türkiye’nin kıta sahanlığını gözeterek bir sınır çizmesiydi.

Gelecek ay bir Türk heyetinin Mısır’ın davetlisi olarak Kahire’ye gidecek olması yakınlaşmanın devam ettiğini gösteriyor. Davet eden de Mısır Dışişleri Bakanı Semih Şükrü. Tabii Mısır Diktatörü Sisi’nin onayıyla.

Bu gelişmeler olurken Sisi darbesinin hemen ardından Mısır’ı terk etmek zorunda kalarak ülkemize sığınan ve Türkiye’deki stüdyoları üzerinden uydu yayını yapan iki ünlü televizyon sunucusu; Moataz Matar ve Muhammed Nasır yayınlarını durdurma kararı aldılar.

Mikemilin TV adlı televizyonun sunucusu Muhammed Nasır son programında ramazan ayı boyunca izinli olacağını ve program yapmayacağını açıkladı.

Moataz Matar ise çok net konuştu. Dediğine göre Türk hükûmeti yetkilileri ona “Tonunuzu düşürün” demiş. O da “Engelleme altında istediğimiz biçimde konuşamayacaktık” diyerek yayınını tamamen durdurmuş. Bu yüzden de programını YouTube üzerinden sürdürme kararı almış.

BBC’nin haberine göre ise iki sunucuyla görüşülmesinin sebebi Semih Şükrü’nün, Mevlüt Çavuşoğlu’ndan böyle bir talepte bulunması.

Peki, Semih Şükrü, yani dolayısıyla diktatör Sisi neden böyle bir talepte bulundu Türkiye’den?

Çünkü iki isimden de korkuyorlar ve her iki isim de Mısır halkı üzerinde çok etkili.

Moataz Matar, Sisi rejimi tarafından gıyabında 10 yıl hapse mahkûm edilen muhalif bir gazeteci. Kendisinin ve ailesinin tüm mal varlıklarına el kondu. Geçtiğimiz yıl iki kardeşi ve tüm ailesi, rejimin polisleri tarafından kaçırıldı. Akıbetleri meçhul.

Devam edelim.

Mısır halkı her iki isme de hayran. Özellikle de Moataz Matar’a.

YouTube kanalının tam 3 milyon 300 binden fazla abonesi var. Twitter’daki takipçi sayısı 1 milyon 900 bin, Facebook’taki ise 10 milyon 765 bin kişi.  Instagram’ı da söyleyelim, toplam 1 milyon 100 bin kişi tarafından izleniyor. El Cezire’den daha çok reytingi var. Moataz Matar 50 yaşlarında ama genç görünümlü, dinamik, şık ve sportif giyinen bir isim. Mısır’da onu hayranlıkla izleyen milyonlar var ve çok etkileniyorlar. ATV Avrupa’daki programımda(*) 10 Aralık 2018’de konuğum olmuştu. Tam bir hitabet ustası. Konuşmalarıyla Mısır diktatörünü sürekli hop oturtup hop kaldırıyor. Programlarında Türkiye’de olan bitenlerle ilgili Mısır halkını çok doğru bilgilendiriyor. Bir Tayyip Erdoğan sevdalısı. Özellikle 15 Temmuz FETÖ’cü darbe girişimi ile ilgili programını dinlemelisiniz verdiğim linkten.

Mükemilin TV sunucusu Muhammed Nasır zaten o da ülkesinden ayrılmadan önce Mısır’ın en ünlü televizyoncularından biriydi. YouTube’daki abone sayısı 1 milyon 590 bin. Her bir vidosu yüz binlerce kez görüntüleniyor ve dinleniyor.

Bu iki sunucudan Mısır-Türkiye ilişkilerinin normalleşmesi adına yayınlarındaki ajitasyon tonunun düşürmelerini istemek anlaşılabilir bir durum ama Mısır’ın tüm ekonomisine ABD ve İngiltere ile birlikte çöken Fransa’nın Cumhurbaşkanı Macron bu şekilde benzer bir teklifi neden reddetti peki? Evet, Sisi Fransa’dan yayın yapan bir Mısırlı muhalifin yayınlarının durdurulmasını istedi ama Macron bu talebi “Biz demokratik bir ülkeyiz. Sizin ülkenizde demokrasi olsa buradan yayın yapmak zorunda kalmazlar” diyerek reddetti.

Ne güzel değil mi?

Elin oğlu Sisi’yi hem parmağında oynatıyor, hem ekonomisinin üstüne çöküp sömürdükçe sömürüyor, hem de “Biz demokratik ülkeyiz” diyerek ülkesinden yayın yapan muhaliflere göz yumuyor. Çünkü onların bir gün iktidara gelme ihtimallerini elinin altında tutuyor. Tıpkı zamanında Humeyni’yi Paris’te sakladıkları gibi.

Türkiye bunu neden yapamıyor?

Şimdi Mısır’la yukarıda da belirttiğim üzere Akdeniz’de bir anlaşma ihtimali gündemde.

Ancak şu bilinmeli. Mısır’ın toplam ihracatı 25 milyar dolar ama ithalatı 64 milyar dolar. Mısır’la Türkiye arasındaki ticaret hacmi zaten çok düşük. Size ilginç bir rakam vereyim. Sisi’den çok önce, örneğin 2014 yılında bizim Mısır’a ihracatımız 3 milyar 298 milyon dolarken Sisi döneminde hiç azalmamış, tam tersine artarak 2019’da 3 milyar 312 milyon dolara yükselmiş. Hepi topu bu, çünkü dediğim gibi Mısır ekonomisinde majör tüm sektörlerde ABD, Fransa, İngiltere ve Rusya hâkim. İthalatı da onlardan yapıyorlar.

Tamam, dış politikanın tüm atraksiyonları kullanılsın ama ülkemizden yayın yapan Sisi sürgünlerinin Mısır ile ilişkilerin geliştirilmesinde elimizi güçlendirdiği, keza yine onların gelecekteki Mısır yönetiminin köşe taşları olabileceği ihtimali de akılda tutulsun. Bu yüzden de Sisi rejiminden somut ve işe yarar bir adım gelmeden taviz verilmemeli.

Şunun için söylüyorum. Sisi’nin kullanım ömrü doldu. Yakında devrileceği ve demokrasiye geçileceği konuşuluyor. Demem o ki muhalifleri küstürerek yine dımdızlak ortada kalmayalım. Çünkü tarihimiz böyle “geç intikal eden akıllar” yüzünden evdeki pirinçten olmakla sonuçlanan hayal kırıklıkları ile dolu.