Sesli Makale

Yerli otomobilimiz bugün görücüye çıkıyor. 
Bir tanıtım toplantısı organize etmişler.
Bendeniz bu toplantıya davetli değilim.
O yüzden pek çoğunuz gibi bugünkü tanıtımı televizyonlardan izleyeceğim.
Yerli otomobil görücüye çıkmadan önce hakkında epey konuşuldu.
İlk günden beri “yerli ve elektrikli” otomobilin tarafında ve kendi çapında arkasında olan biri olarak bu konuşmalarla ilgili birkaç kelam etmek istiyorum:

1. Yerli otomobil İtalya’da dizayn edilmiş. Pininfarina stüdyosunda çizilmiş. Bunun neresi yerli imiş?

Komik bir eleştiri. Mesela Peugeot bir Fransız otomobili mi? Fransız otomobili. En popüler, en bilinen, en çok satan modellerini kim çizdi peki? Pininfarina. Pek çok otomobil markası otomobillerini dünyanın önde gelen stüdyolarına çizdiriyor. Bertone’ye, Guigiaro’ya, Guigiaro’nun kurduğu İtalDesign’a ya Pininfarina’ya. Bunun otomobilin hangi millete ait olduğu ile bir ilgisi yok.

2. Bugün göreceğimiz otomobil yerli mi?

Tabii ki, değil. Muhtemelen üretimi de bambaşka bir ülkede yapıldı. Ama yerli otomobil bugün göreceğimiz otomobil gibi olacak muhtemelen. Fakat garip olan ortalıkta bu otomobilin yapılacağı bir fabrika olmaması. Henüz bir fabrika inşaatı yok bildiğimiz kadarı ile. Ama Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre üretim yeri Bursa olacak. Yine buradaki bilgilere göre 22 milyar lira yatırım yapılacak 5 ayrı modelde yılda 175 bin araç üretilecek. 13 yıllık yatırım teşviki kapsamında da fabrikasında 300’ü nitelikli 4 bin 323 kişi çalışacak.

3. İlgili bakan otomobilin fikri mülkiyetinin tamamen Türkiye’de ve TOGG’da olduğunu söyledi? Öyle mi?

Dün bir televizyonda bununla ilgili haberi izlerken katıla katıla güldüm. Alt yazıda otomobilin fikrinin ve mülkiyetinin Türkiye’de olduğu yazılıydı. Fikri mülkiyet kavramından o kadar uzak bir ülkeyiz ki, haber kanalı editörleri bile buna yabancı. Açık söyleyeyim, bununla ilgili bir araştırma yaptım. Yerli otomobille ilgili herhangi bir patent başvurusu bulamadık. Oysa yerli ve fikri mülkiyeti Türk firmasına ait bir araç tasarımı için yüzlerce farklı patent başvurusu olması lazımdı. İnşallah vardır da ben yanılıyorumdur!

4. Sızdırılan görüntülere bakarak otomobille ilgili fikrim ne?

Dün gördüğüm için dizayn görüntülerine bakarak fazla bir şey söylemem mümkün değil ama yine simgesel yaklaşımlar var gibi. Selçuklu desenli hoparlör kapakları, lale figürlü cam açma kapama düğmeleri falan gözüme çarptı. Gördüğüm direksiyon simidini çok beğendim. Mercedes gibi olmuş. İç döşemelerde deri detaylar çok fazlaydı. İyi görünüyordu.

5. Bu otomobil ne kadar yerli?

Artık hiçbir ülkenin otomobili yüzde yüz yerli değil. Önemli olan markanın milliyeti. Tesla akülerini Çin’de yaptırıyor. Muhtemelen bizim otomobilde de böyle olacak. Her şey nerede ucuzsa veya amaca uygunsa oradan alınır. Parayı kazandıran fikri mülkiyettir. Bence odaklanmamız gereken nokta bu olmalı.

*

Salaklara