Sesli Makale

İlaç sektöründe yabancı şirketler teşvik edilip, Türk şirketlerinin önünün kesildiği iddialar doğru mu? Türkiye’de kurulu sistem, üretici yerli firmalara müsaade etmiyor mu? Batı hegemonyasındaki sistemin, özgün ve yerli üretime müsaade etmediği iddiası doğru mu? Sağlık sektöründe kafa karışıklığına neden olan bütün bu konuları Fitoterapist Dr. Muammer Yıldız ile konuştuk.

Alternatif tıp alanında uzman bir tabip olarak yerli atılımların küresel sağlık sektöründeki yerini yorumlayan Fitoterapist Muammer Yıldız, “Bu konuda biz katma değer üretemiyoruz. Türk firmaları yurt dışındaki ileri teknoloji alıp getirseler de hammadde, etkili molekül ve ilaçların formülleri dışarıya ait olduğu için sadece bu işin hamallığını yapabiliyor veya pazarlamacı firma olabiliyor. Yerli firma görüntüsü ya da ortaklığı da, gizli pazarlıklar ve kredi yolu ile yabancı kuruluşlara eklemlendiriliyor” dedi.Yerli ilaç sektörünün nasıl engellendiğinin ayrıntılarını paylaşan Dr.Muammer Yıldız,“Türkiye’nin önünü açabilecek her girişimi bir takım çevrelerin engelliyor olması en büyük engel teşkil eden unsur. Bunların arkasında uluslararası kuruluşlar var ve bürokraside elleri var. Üniversitelerde ve medyada da adamları bulunuyor” şeklinde konuştu.

İlaç konusunun stratejik öneme sahip olduğunun altını çizen Muammer Yıldız, “İlaç sektörü en az savunma sanayii kadar önemli iken, ekonomik bağımsızlık konusu stratejik bir konu iken, ne yazık ki, yüksek potansiyelimize rağmen bu konuda bir türlü beklenen sıçramayı gerçekleştiremiyoruz ve bu alandaki dışa bağımlılığımız devam ediyor” ifadelerini kullandı. “Sağlık, güvenlik, istihdam ve kalkınma alanlarında Türkiye’ye katkı sağlatacak yer altı kaynaklarımız var ama mevzuat ve bürokrasi engeline takılıyoruz” diyen Dr. Yıldız şöyle konuştu: “Toplumun sağlığı ve ilaç üzerinden yapılması muhtemel olan biyolojik silahlar, bir savaş durumunda oluşabilecek senaryolarda ilacın her şeyden daha önemli olduğunu gösterir. Nasıl ki ‘milli uydu’, ‘milli silah’ ve ‘milli uçak’ bu ülkeye kastedenlere karşı vazgeçilmez ise ‘milli ilaç’ da bu toplum için daha büyük risk oluşturabilecek bir faktördü ve bu ülke için vazgeçilmez öneme sahiptir.

Mevcut sistemde yerli formüllerle ilaç üretilmesininmümkün olmadığına dikkat çeken Dr. Yıldız, “Mesela siz bir veya birkaç bitkinin bir hastalıkta etkili olduğunu tespit ettiniz ve bu formül tamamen doğal, hiçbir yan etkisi yok, hücre kültür çalışmaları hayvan deneyleri, faz çalışmalarını yapsanız bile ruhsat alamıyorsunuz. İzin vermiyorlar. Bu formülde etkili olan molekülü tespit edeceksiniz, ama molekülleri ayrıştıran teknoloji sizde yok. Türkiye’de bunun üzerine çalışan bir kurum yok. ‘BIG FARMA’ laboratuvarlarına gideceksiniz, daha siz sonuç beklerken biri onun patentini alıp karşınıza çıkacak. Varsayalım ki o teknolojiyi getirdiniz, yaptınız ve ayrıştırdınız. Ve öyle bir molekül tespit ettiniz, bunun patent ruhsat veya bilimsel bir değer olabilmesi için Avrupa’da sözde hatırı sayılır bir dergide yayınlanması gerekiyor. Yani ‘bilimsel kanıt’ isteyecekler. O dergilerin de tamamı, formülleri toplamak için BIG FARMA’ya ait. Yani sizin tezgâhtan geçmenize izin vermiyorlar. Yerli ilaç üretimi hususunda Türkiye’nin çıkış noktasının ‘tabiat’ olduğunu hatırlatan Yıldız, “Biz uzaydan molekül getirecek veya üretecek değiliz. Tabiatımızda milyarlarca molekül var. Tabi bitkilerin kullanılmadan bulunabilmesi mümkün değil. Kendine has molekülü olmayanın formülü de olmuyor, olamıyor. Olayın ciddi bir tehlike boyutu da var. Örneğin bize ait olmayan bir molekülü sorgulayamıyoruz. Yani o molekülü belirleyen, tanımlayıcı çipini oluşturan, o molekülü belirleyen sadece gerçek sahibi olabiliyor. Tanımadığınız bir moleküle çip üretemezseniz. Size çipini vermez ve siz de tanımlı olmayan bir molekülü kontrol edemezsiniz! Siz o ilacın içindeki molekülü ilacın sahibi istemedikçe asla öğrenemiyorsunuz. Tanımlamazsanız ne olur? Burada biyolojik silahlar dahil laboratuvar ortamında üretilmiş virüsleri tespit edemez, hızlı bir operasyon ile ülkeyi kırabilirler.

YeniAkit