Sesli Makale

Dünya basını TL’nin dolar ve euro karşısındaki hızlı değer kaybını yakından izlerken, New York Times gazetesi yedi yıl önce "her şeyin iyi gittiği bir dönemde" Türkiye’nin ekonomik krize sürükleneceği, doların 7.2 TL’ye yükseleceği ve 100 milyar dolarlık bir kurtarmaya ihtiyaç duyulacağı tahmininde bulunan ekonomist Tim Lee ile konuştu.

Tim Lee, o dönemde bu öngörüsü nedeniyle fazla sert bulunduğunu ve müşteri kaybettiğini anlattı. Mevcut krizin yayılacağı yorumunda bulunan Lee, "Bu kez yaşanacak şey bir bankacılık krizi olmayacak, mali piyasa krizi yaşanacak. Ve bunun olacağından çok eminim" dedi.

Tim Lee son yedi yıldır, Türkiye’de yaşanacak mali bir krizin küresel piyasalarda daha geniş çaplı bir faciaya yol açacağı konusunda uyarıda bulunuyordu.

"100 MİLYAR DOLARLIK KURTARMA" ÖNGÖRÜSÜ

20 yıl İngiltere’de ekonomistlik yaptıktan sonra 2003 yılında piEconomics adında 10 sayfalık bir ekonomi bülteni yayımlamaya başlayan Lee, bu bültenlerde sık sık Türkiye konusunda uyarılarda bulunmaya başladı. Lee, 2011 yılının sonlarında yazdığı ve Avrupa'daki yatırım fonlarına gönderilen makalede, Türkiye’nin derin bir ekonomik sıkıntı içinde olduğu vurguluyordu ve 100 milyar dolarlık bir kurtarmaya ihtiyaç duyulacağı tahmininde bulunuyordu.

New York Times bu makale hakkında şu yorumu yaptı:

"Dünya çapındaki merkez bankaları o dönemde, mali krizden sonra ayaklanma mücadelesi veren ekonomilerine para pompalıyordu. Lee ise Türk bankalarının hızla büyüyen Türk şirketlerine borç verebilmek için dolarla borç aldığını fark etti. Aynı zamanda, Türkiye ekonomisinin yabancı yatırımcılardan gelen fonlara giderek daha bağlı olmaya başladığını gördü. Bu durumun, 1997’deki Asya mali krizinden önceki yıllarda Tayland’da olanlara benzediğini fark etti. Yatırımcılara gönderdiği aylık notlarda da Türkiye meselesine ve oradaki risklere değinmeyi sürdürdü."

"DOLAR 7.2’YE ÇIKACAK"

Lee, 2013 yılındaki bir bülteninde o dönem değeri 1.9 TL olan doların 7.2 TL’ye çıkacağını yazdı.

New York Times konu hakkında şu değerlendirmede bulundu:

"O zamanlar Türkiye ekonomisi kıpır kıpırdı. Bir çöküş ihtimali çok uzak görünüyordu. TL’nin 7.2 dolara çıkması gülünç görünüyordu. İnsanların, Lee’nin kulağa fantastik gelen uyarısını gözardı etmesi kolaydı."

New York Times’ın hafta sonunda görüştüğü Lee, Türkiye için karanlık bir tablo çizmeye devam etti. "Türkiye, kömür madenindeki kanarya gibi. Bazı açılardan 2008’dekinden kötü olacak yeni bir çöküş yaşayayacağız" diyen İngiliz ekonomist, "Şirketler bütün riskleri gözardı etti ve dolarla borçlanmayı sürdürdü" ifadelerini kullandı.

Lee, bu durumun dünya çapındaki mali piyasalara yansıma riski taşıdığını vurguladı.

Karamsar bir tablo çizdiği için müşteri kaybettiğini de gizlemeyen Lee,"Zorlu bir süreçti. Çok sert konuştuğum için çok fazla müşteri kaybettim"dedi.