Sesli Makale

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, ABD Kongresi'nin F-35 ve S-400 krizinde Türkiye'ye yaptırım uygulama planını eleştirip, Trump'a "Başkanlık yetkilerinizi elinizden alıyorlar" dediği iddia edildi.

AK Parti hükümetinin Rusya’dan S-400 savunma sistemleri alma kararı nedeniyle ABD’yle yaşanan kriz sürerken, Amerikan basınında yeni bir iddia ortaya atıldı. Buna göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD’deki başkanlık sisteminin denetim mekanizmalarını eleştirdi; ABD Başkanı Donald Trump’tan, Türkiye’ye yaptırım uygulamak isteyen Kongre’yi dikkate almamasını istedi.

Erdoğan’ın Trump’a "yürütme yetkilerini Kongre’ye çiğnetmeme" çağrısı yaptığı, Kongre’nin olası kararının ‘anayasaya aykırı olduğunu’ söylediği öne sürülüyor.

"Dışişleri ve Pentagon Trump’a öfkeli"

Amerikan haber kanalı ABC News tarafından üst düzey kaynaklara dayandırılan haberde, Amerikan Dışişleri ve Savunma Bakanlığı yetkililerinin S-400 krizinde Trump’ı "Erdoğan’a karşı yumuşak davranmakla" suçladığı belirtiliyor. Buna göre, Türkiye’yi NATO sistemleri ile uyumlu olmayan S-400’leri almaktan vazgeçirmek isteyen yetkililer, Trump’ın sert bir ültimatom vermemiş olmasına tepkili.

Erdoğan "Anayasaya aykırı" diye niteledirdi

Haberde, Erdoğan ile Trump arasında 22 Şubat günü yapılan bir telefon görüşmesine atıf yapılıyor. Konuşmada iki liderin, Kongre’nin S-400 alması halinde Türkiye’ye yaptırım uygulama girişimini ele aldığı ve Erdoğan’ın bu girişimi "anayasaya aykırı" diye nitelediği belirtiliyor. Haberde yaşananlar şöyle aktarılıyor:

"Yürütme yetkilerinizi elinizden alıyor”

“İki lider arasında 22 Şubat’ta yapılan telefon görüşmesinde, Erdoğan Trump’ın yaptırım tehdidine karşı çıktı. Görüşme hakkında bilgi sahibi olan üç Amerikalı yetkiliye göre, [Erdoğan] Kongre’nin Türkiye’ye yaptırım kararı alarak Başkan’ın yürütme yetkilerini çiğneyeceğini söyledi. Buna göre Erdoğan Trump’a, ABD’nin Düşmanlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) çerçevesinde Kongre’den yaptırım kararı çıkmasının ‘anayasaya aykırı’ olduğunu belirtip “Yürütme yetkilerinizi elinizden alıyor” dedi.”

"Kongre ile konuşacağım"

Trump’ın bu sözlere "Kongre ile konuşacağını" söyleyerek yanıt verdiği ve konuyu değiştirdiği belirtildi. ABC News’a konuşan yetkililerden biri, ABD Başkanı’nın net bir yanıt vermediğini söyledi.

ABD ile S-400 ve F35 krizi

ABD, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri almaktan vazgeçmesini, bunun yerine Amerikan yapımı Patriot sistemlerini satın almasını istiyor. S-400 alınması halinde, Türkiye’nin proje ortağı olduğu F-35 savaş jetlerinin satışının durdurulması da gündemde. Amerikan tarafının tezi, Rus yapımı bir hava savunma sistemi ile Amerikan yapımı savaş uçaklarının aynı ülkede faaliyet göstermesinin, NATO’nun savaş kapasitesine zarar vereceği yönünde. Kongre de bu çerçevede, Washington’ın ihtilaf yaşadığı ülkeler olan İran, Kuzey Kore ve Rusya ile "önemli alışverişte" bulunan ülkelere yaptırım uygulanmasını öngören "ABD’nin Düşmanlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası’nı (CAATSA)" işletmek istiyor.