Sesli Makale

5 Mayıs 2015

Yirmi bir yaşında iken hazırladığı Oyun Teorisi, John Forbes Nash'e uzun zaman sonra (1994) Nobel Ödülü getirmişti. Öğrencilik yıllarından itibaren paranoid şizofreni olan ünlü matematikçi John Nash, Soğuk Savaş döneminde Amerikan Ordusu hesabına şifre çözücü olarak da çalışmıştı.
Nash'in hayat öyküsünü anlatan “A Beautiul Mind” adlı film “Akıl Oyunları” adıyla sinemalarımızda da gösterilmiş, ilgiyle izlenmişti. Özellikle, Nash'in üniversite kampusünde “hezeyanlarıyla kavga ettiği” sahne hafızalara kazınmıştır.
Filmin yönetmeni Ron Howard, orada izleyicinin gördüğü ile Nash'in zihninde yaşadıklarını birbiriyle eşleştirerek etkili bir biçimde anlatmıştır.
*
İşte o film, Sylvia Nasar'ın 'Akıl Oyunları' adlı kitabından uyarlanmıştı. 1947 Almanya-Rosenheim doğumlu Amerikalı ekonomist ve yazar “Sylvia” 1991-1999 yılları arasında New York Times'ta ekonomi muhabirliği yapmıştı.
Sylvia Nasar'ı Türkçe'ye tercüme ettiğimizde karşımıza Zülfiye Nazar çıkıyor. CIA'in Özbek asıllı casusu Ruzi Nazar (1917-2015) ile Linda Nazar'ın kızıdır.
Babası, “Amerikalılar kolayca telaffuz etsin diye adını Sylvia'ya dönüştürdüklerini” söylemiştir; bir bakıma “kamufle etmişler” de diyebiliriz.
Ruzi Nazar, Türkiye'de CIA'in istasyon şefi olarak hayli kritik bir dönemde “vazife” yapmıştı: Türkiye'ye 27 Mayıs 1960 darbesinden hemen önce 1959'da gelmiş ve 12 Mart 1971 muhtırasının verilmesiyle birlikte gitmiştir. (Böyle bir durumda, casus filmlerinde “Görev tamamlanmıştır” repliği mi kullanılır?)
Ruzi Nazar, Almanya'da “Bizim Çocuklar Yaptı”ların Paul Henze ile birlikte çalışmıştır. Fevkalade sorunlu, kirli ve kanlı “Komünizmle Mücadele” döneminde, Avrupa'daki önde gelen iki CIA mensubundan söz ediyoruz!
Henze'nin Türkiye'deki ilk dönemi 1958-59 sezonundadır. 1950-1959 yılları arasında CHP'nin Genel Sekreterliğini yapan Moon'cu ve Mason Kasım Gülek ise Henze'nin Türkiye'deki en yakın arkadaşıydı!
*
Türkiye'de görev yaptığı yıllarda, Ruzi Nazar'ın çok yakın dostları arasında Çetin Altan, İlhan Selçuk ve Abdi İpekçi gibi gazeteci-yazarlar vardı. Komünizmle Mücadele Derneği'nin kurucularından olan, eski senatörlerden Fethi Tevetoğlu da (Sanatçı Tarkan Tevetoğlu'nun dedesinin kardeşidir) Nazar'ın çok yakınındaydı.
Amerikan propagandası yapan Forum dergisini uzun yıllar çıkarmış olan Prof. Aydın Yalçın da (Önce 27 Mayısçı, ardından Süleyman Demirel'in AP'sinde milletvekili) Ruzi Nazar'ın yakın çevresindeki isimlerdendi.
Bitmedi! Ruzi Nazar'ın Ankara Bahçelievler 3. Cadde'deki evinde hafta sonları “lezzetli Özbek pilavı başta olmak üzere Orta Asya yemekleri eşliğinde” ağırlanan ve derin sohbetlere iştirak eden meşhur misafirler arasında dönemin “Devlet Tiyatrosu ve Operası Genel Müdürü” Cüneyt Gökçer de vardı.

Gökçer'in kardeşi avukat İstiklal Gökçer'dir. İstiklal Bey, TRT'nin 70'li yıllardaki “Güne Bakış” spikeri olarak hatırlanan Can Akbel'in eşi Suna Akbel'in dayısıdır. Can Akbel'in amcası Özel Harp Dairesi'nin kurucularından Daniş Karabelen'dir.
Karabelen (1898-1983) Amerika'ya ilk kez 1948 yılında “kontrgerilla” eğitimi için gönderilen 16 subay arasında yer almıştır. O subayların çoğu 27 Mayıs 1960 darbesini yapan 38 kişilik MBK takımındaydı. Alparslan Türkeş de o kadrodaydı.
Ruzi Nazar mı, Türkeş'in çok yakın dostuydu…
Türkeş, 27 Mayıs darbesini radyodan anons ettiğinde Ruzi Nazar'ın kızı Zülfiye henüz 13 yaşındadır. Zülfiye ile Türkeş'in kızlarından Çağrı çok yakın arkadaşt��. Öyle ki, Enver Altaylı'nın kitabından öğrendiğimize göre “Çağrı Türkeş, bazı geceleri Ruziler'de; Zülfiye Nazar da Türkeşler'de geçiriyordu.”
(Ruzi Nazar: CIA'in Türk Casusu, Şubat 2013, Doğan Kitap, Sayfa: 354)
*
Enver Altaylı, Ruzi Nazar'ın talebesiydi. Kitapta Nazar'ı öve öve bitiremiyor. 1980 öncesinde Hergün gazetesinin sahibi ve başyazarı Enver Altaylı, yazı işleri müdürü ise Taha Akyol'du.
Yıllardır Aydın Doğan'ın kanatları altında olan Taha Akyol, Hürriyet'teki sütununda “Üst Akıl, Paralel Yapı, Dış Güçler gibi laflar komplo teorisidir” diye yazmıştır!
Sadece bu cümlesi bile, Taha Akyol'un derin hadiselerin arka planını karartmaya ayarlı ve kaçışı olmayan gerçekleri perdelemeye yeltenen “gözbağcılık” misyonunu ele vermeye yetiyor.
Enver Altaylı'nın kitabının arka kapağında Taha Akyol'un da “sitayişkâr” birkaç satırı yer alıyor. O kitap mı, Nazar'ın asıl işlevinin üzerini örtmeye yarıyor. Nazar'ın “Akıl Oyunları”nın sahadaki derin tezahürleri bahsinde neler yaptığına özellikle odaklanmıyor.
*
Final: Ruzi Nazar (98), son üç yılını geçirdiği Antalya'nın Side ilçesinde geçtiğimiz perşembe günü hayata veda etti.

Yenişafak