Sesli Makale

27 Kasım 2014

Nostaljinin onulmaz bir hastalık olduğunu kim söylemişti? 

Engin Ardıç bilir.

Bir tür hastalıktır belki ama “nostalji” iyidir... Kimi zaman bizi kendimize getiren bir duygudur. “Kaçış imkânı” sunduğu için de işlevseldir.

Kavafis’in ünlü şiirini hatırlatayım... “Bir başka ülke, bir başka deniz bulunur elbet” dizesini...

Bunu Mario Levi de hatırlamış.

Kitabının da “tema”sı yapmış... “Bir Şehre Gidememek” adlı öyküler toplamından söz ediyorum.

Bu kitabı (ödül aldığı dönemde) okumuştum... Bir de “yasak aşk” çevresinde gelişen bir romanı vardı. Ama aynı tadı alamamıştım.

Bu temayı (“bir şehre gidememek” temasını sündürüp) bizi duygu sağanağına boğan Mario Levi’nin, “bu ülkeden ayrılmak mı, bu ülkede kalmak mı?” dilemmasıyla boğuştuğunu bilmiyordum.

Bakın, Cumhuriyet gazetesine verdiği röportajda ne demiş: “Günün birinde bu ülkeyi terk edebilirim. Hayatım önemli değil, yazmamın engellendiğini görürsem giderim...”

Bunu, duygulu bir yazarın, “tedricen geliştirdiği duygu ataklarından biri” sayabilirsiniz. Böyledir bu takım... Bazı şeyleri derinden yaşarlar... Durup durup içlenirler. Biz sıradan fanilerin kolay kolay nüfuz edemeyeceği bir hassa geliştirmişlerdir. Çabuk kırılırlar...

Mario Lavi’yi de, belli ki, birileri derinden örselemiş.

İşte biz o “birileri”nin kim olduğunu arıyoruz ve kırgın yazar Mario Levi’ye ne yapmış olabileceğini merak ediyoruz.

Bunu, Türkiye gazetesi yazarı Melih Altınok da merak etmiş.

Diyor ki, “Geçtiğimiz günlerde de buna benzer açıklamalar yapmış, Musevi olduğu için eserlerinin boykot edildiğini söylemişti. Allah Allah, ne oluyor yahu? Kime ne yapmış ki Levi ya da ne yapabilir? Kendi hâlinde kitaplar yazan biri. Politik bir yazarı olmadığı için tartışmaların içinde de değil. Peki o hâlde kim, ne için bu adamın kitaplarını boykot edin çağrısı yapıyor da, Levi bir gazeteye röportaj verirken, edebiyat üzerine konuşmak yerine o çok sevdiği ‘yazdırılmama ihtimalinden’ söz ediyor?”

Naçizane, bu satırların yazarı da bu soruya cevap aramıştı. Ama bulamamıştı.

Birileri, bu öz be öz “Türkiye Cumhuriyeti vatandaşına” karşı birtakım ırkçı ve antisemit davranışlarda bulunmuş. Mario Levi de, doğal olarak, çok kırılmış.

Hakkıdır.

Fakat, o “birileri” kim ve Mario Levi’ye nasıl (ne tür davranışlarda bulunarak) ayıp etmiş?

Ben bulamadım.

Bir ara bir listeden söz ediliyordu. “Boykot edilecek mallar” listesiymiş bu. İnternette dolaşıyormuş. Mario Levi’nin eserleri de girmiş bu listeye. Bunu da (İzzet Yasar’ın kulakları çınlasın), CNN Türk’ün internet sitesinden okuyoruz... Sitenin iş bilir editörleri, buradan yola çıkarak, Levi’ye yönelik ambargoyu anlatıyorlar ballandıra ballandıra... 

İyi de, nerede bu liste?

Kim yayınlamış?

Kim görmüş?

Bilmiyoruz.

Mario Levi’ye, “Günün birinde bu ülkeyi terk edebilirim” dedirten politik atmosferi ve yazarın bundan nasıl etkilendiğini de bilmiyoruz.

Hasan Cemal biliyor olmalı ki, “Günün birinde bu ülkeyi terk edebilirim diyebilmek” başlığı altında, azınlıklara yönelik, muhayyel baskılardan, bazı anti semit tutumlardan söz eden yürek parçalayıcı bir yazı yazmış. İlginçtir, yazısını da, “6-7 Eylül” olaylarının fotoğraflarıyla ve “Varlık Vergisi mağdurlarının sürgüne gönderildiğini bildiren” bir gazete kupürüyle süslemiş.

Hakikaten ilginç...

Mario Levi’ye kimin ne yaptığını ben öğrenemedim.

Hasan Cemal biliyorsa, söylesin...

Bir vakitler, dedesi Büyük Cemal Paşa, bu ülkede yaşayan Ermenilere bir şeyler yapmıştı...

Ona benzer şeyler mi yapıldı?

Ne oldu?

Kim ya da kimler Mario Levi’ye, “Bir gün bu ülkeyi terk edebilirim?” dedirtti?

Büyük Cemal Paşa’ya “verilen” (!) Ermeni köşkünün varislerinden Hasan Cemal bizi aydınlatsın

Star